پروفسور «آنتونی فلو» (Antony Flew)، برجسته ترین ملحد فلسفی جهان به وجود خدا اعتراف کرد!!!
پروفسور «آنتونی فلو» (Antony Flew)، برجسته ترین ملحد فلسفی جهان
به وجود خدا اعتراف کرد: «حرکت من از الحاد به خدا باورى»
متن زیر گزیدۀ مصاحبۀ «گرى هابرمس» با «آنتونى فلو»
که در زمستان ۲۰۰۵ در نشریه «انجمن فلسفى،انجیلى» (Philosophia Christi)
که از بهترین نشریات ادوارى در زمینه فلسفه دین در دنیاست به چاپ رسیده.
پروفسور فلو، که در سال 2010 در سن 87 سالگی فوت کرد، ملحد و فیلسوف
تحلیلی مشهور انگلیسى بود که براى دهه ها نماد و قهرمان بى ایمانان بود،
در ژانویه ۲۰۰۴ فلو به هابرمس اطلاع داد که عملاً تبدیل به یک خداباور شده.
تغییر دیدگاه هاى او از کفر به سمت خدا باورى، خبر بسیار مهمى بود،
نه تنها از جهت سلوک شخصى اش بلکه از جهت «نیروى اقناعى براهینى» که
خداباوران مدرن همواره براى مقابله با طبیعت گرایى ملحدانه به کار مى برده اند.
مصاحبه گر دکتر گرى هابرمس (Gary Habermas) است، فیلسوف و مورخى پرکار
از دانشگاه لیبرتى که بارها با فلو به بحث نشسته است.
هابرمس: یکبار به من گفتى که دیدگاه تو را میتوان خداباورى طبیعى (Deism) نامید
آیا فکر مى کنى این نامگذارى منصفانه است؟
فلو: بله، دقیقاً. اعتقاد خداباوران طبیعى مانند تامس جفرسن که پیش نویس اعلامیه
استقلال آمریکا را تهیه کرد این بود که در حالى که عقل، بیشتر در شکل براهینى
ساخته و پرداخته شده ما را از وجود خدایى مطمئن مى سازد.
هابرمس: میتوانى درباره گشودگى ات در برابر مفهوم «وحى توحیدى» توضیح دهى؟
فلو: بله، من در برابر آن مفهوم، ذهنى گشوده دارم.. من بسیار شیفته ی
تفسیر جرالد شرودر فیزیکدان از بخش اول سفر تکوین در عهد عتیق هستم.
این که این تفسیر از کتاب مقدس، مى تواند به لحاظ علمى درست باشد،
این امکان را تقویت مى کند که خود آن وحى است.
هابرمس: تو از روى لطف و مهربانى اشاره کردى که مباحثات و گفت وگو هاى ما
در حرکت تو به سوى «خداباورى توحیدى» (Theism) مؤثر بوده است.
توگفتى که این تأثیر اولیه تا حدى در ارائه این نظر تو سهیم بوده است که
تلاش هاى طبیعت گرایانه هرگز نتوانسته اند «به نحوى پذیرفتنى درباره اینکه
مولکول هاى پیچیده چگونه از موجوداتى بسیط پدید آمده اند؟ حدسى بزنند».
سپس در مقدمه ی به تازگى بازنویسى شده خود بر چاپ جدید کتاب
«معروفت،خدا و فلسفه» میگویى که نسخه اولیه آن کتاب اکنون دیگر منسوخ است
تو در استدلالهاى خداباورانه به رگه هایى اشاره میکنى که قانع کننده بنظرت آمده اند
مانند برهان کیهان شناختى انفجار بزرگ، برهان نظم و برهان اتقان صنع.
کدام یک از براهین وجود خدا را قانع کننده تر یافتى؟
فلو: به نظر من تأثیرگذارترین براهین وجود خدا آنهایى اند کهکشفیات علمى اخیر
پشتوانه آنهاست. من هرگز آنچنان متأثر برهان کیهان شناختى کلامى نبوده ام،
و فکر نمى کنم به تازگى نیز چندان قدرتمند شده باشد.
اما، به نظر من برهان اتقان صنع از زمانى که اول بار با آن مواجه شدم
بسیار قوى تر شده است.
هابرمس: پس تو براهینى را که از برهان کیهان شناختى انفجار بزرگ
و برهان نظم منشأ مى گیرند دوست دارى؟
فلو: بله.
هابرمس: همچنین چندى پیش به من گفتى که برهان اخلاقى را
چندان قانع کننده نمى دانى. درست است؟
فلو: درست است. در برهان اخلاقى، خدا را براى توجیه اخلاق وارد مى کنیم.با اینکار
خیر اخلاقى را بیشتر به موضوعى کاملاً دور اندیشانه تبدیل میکنیم تا خیر فى نفسه
(رجوع کنید به گفت وگوى کلاسیکى که در اتوفرون افلاطون در این باره وجود دارد).
هابرمس: بنابراین، تو برهان اخلاقى سى. اس لوییس (C. S. Lewis) را
که در کتاب Merely Christianity ارائه شده چندان تأثیرگذار نمى دانى؟
فلو: بله درست است.
هابرمس: با آنکه مخالف او بودى، آیا او را همکارى معقول و منطقى مى دانستى؟
فلو: بله قطعاً، خیلى زیاد. مردى بسیار معقول و منطقى است.